Σάββατο 9 Φεβρουαρίου 2008

Οι Κατοικίες των Αρχαίων Αθηναίων



Οι Αθηναϊκές κατοικίες

Οι Αθηναϊκές κατοικίες στο τέλος του 5ου π.Χ αιώνα ακόμα και εκείνες που ανήκαν σε επιφανείς και πλούσιους πολίτες και οι οποίες δεν διέφεραν από τις αντίστοιχες των συμπολιτών τους, ήταν αρκετά ταπεινές.
Για τους Αθηναίους ήταν σπουδαιότερο να κτίσουν πολυτελείς κατοικίες για τους Θεούς τους, παρά να κατασκευάσουν ένα πολυτελές σπίτι για τον εαυτό τους. Κάτι που θα φάνταζε ως ιεροσυλία.


Στις λαϊκές συνοικίες τα σπίτια ήταν μικρά, με δυο ή τρία μικρά δωμάτια στο ισόγειο.
Μερικές φορές υπήρχε και πάνω όροφος που έφτανες με μια μικρή σκάλα.
Οι τοίχοι κτίζονταν με ξύλα, πλίνθους και ένα είδος σκυροδέματος. Στην ηπειρωτική Ελλάδα οι στέγες κατασκευάζονταν με κλίση για την εύκολη απορροή των ομβρίων υδάτων. Στα νησιά προτιμούσαν τις ταράτσες. Οι πόρτες άνοιγαν προς τα έξω. Τα παράθυρα είχαν συχνά τη μορφή φεγγίτη, άλλωστε το γυαλί δεν υπήρχε κατά την πρώιμη αυτή εποχή. Στα δωμάτια έμπαινε λιγοστό φως, ενώ η θέρμανση ήταν ελάχιστη, που προερχόταν από ένα μαγκάλι, που έκαιγε ξυλοκάρβουνα. Στο μαγκάλι μαγειρεύονταν και οι τροφές, ενώ το πρόβλημα του εξαερισμού λυνόταν με αρκετά πρωτόγονο τρόπο: με ένα στειλιάρι μετακινούσαν μια πλάκα της οροφής για να φεύγει ο ατμός και η μυρωδιά. Σε μερικές μεταγενέστερες οικίες υπήρχαν καπνοδόχοι γι αυτή τη δουλειά.


Η κάτοψη των σπιτιών στην αρχή αποτελείτο από μια τετράγωνη μεγάλη αίθουσα με ένα προστώο στο μπροστινό ή στο πίσω μέρος, με δυο κολώνες. Αργότερα κατά τον 4ο αιώνα π.Χ και κυρίως κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους τη θέση του μεγάλου δωματίου, παίρνουν δυο δωμάτια που βρίσκονται γύρω από μια αυλή. Ο πιο ευκατάστατοι κτίζουν πιο ευρύχωρα σπίτια. Κάποια μικρότερα δωμάτια που έβλεπαν στο δρόμο, απομονωμένα από το υπόλοιπο σπίτι, χρησίμευαν ως καταστήματα.


Οι τοίχοι καλύπτονταν αρχικά με ασβεστοκονίαμα, ενώ αργότερα απλώς τους έβαφαν.
Τα έπιπλα ήταν περιορισμένα: κρεβάτια με καλύμματα και μαξιλάρια, ανάκλιντρα, χαμηλά τραπέζια-συχνά στρογγυλά που στηρίζονταν σε τρία πόδια- κιβώτια, πήλινες και χάλκινες λάμπες λαδιού, σκαμνάκια, καρέκλες με ψηλή πλάτη. Για διακόσμηση τοποθετούσαν σε διάφορα σημεία του σπιτιού ζωγραφισμένα αγγεία. Πάντως κάποιοι επιφανείς πολίτες πρέπει να είχαν πολυτελέστερα σπίτια. Οι σύγχρονοί του, εκθείαζαν το σπίτι του Αλκιβιάδη, ο οποίος ήταν πλούσιος, εκκεντρικός και επιδειξιομανής.
Είχε βάλλει καλλιτέχνες να ζωγραφίσουν τους τοίχους του σπιτιού του, κρατώντας μάλιστα μέσα στο σπίτι του για τρεις μήνες, παρά τη θέλησή του, το ζωγράφο Αγάθαρχο. Ωστόσο όταν δημοσιεύθηκαν τα υπάρχοντα του, με αφορμή την καταδίκη του για την υπόθεση των ελευσινίων μυστηρίων, αποδείχτηκε ότι ο πλούτος – για το οποίο φημιζόταν το σπίτι του - δεν ήταν τόσο μεγάλος.

Κάθε σπίτι ήταν απομονωμένο σε σχέση με τα άλλα. Από τον 4ο αιώνα π.Χ. εμφανίζονται μεγάλα κτίρια, στα οποία συγκεντρώνονταν περισσότερες από μια κατοικίες. Τα κτίρια αυτά ήταν επίσης συγκεντρωμένα σε οικοδομικά τετράγωνα (συνοικίες).
Οι εξοχικές κατοικίες


Οι πλούσιοι Αθηναίοι είχαν επίσης και εξοχικά σπίτια , κοντά στην Αθήνα, ή μεγάλα αγροκτήματα, μέσα στα οποία υπήρχαν και κατοικίες. Τα πιο σημαντικά τεκμήρια τα βρίσκουμε στα έργα του Ξενοφώντα, που περιγράφει το σπίτι του στον Σκιλλούντα.
Μας πληροφορεί ότι υπήρχε κοιτώνας για τους δούλους με ξεχωριστά δωμάτια για τους άνδρες και τις γυναίκες.
Στη Δήλο, με βάση τα κτίσματα που ανασκάφηκαν, μπόρεσαν να αποκαταστήσουν μια φάρμα της εποχής. Αποτελούνταν από υπνοδωμάτιο, δωμάτιο για τους άνδρες, στάβλους, μαντρί, αποθήκη για να φυλάσσονται τα δημητριακά, αλώνι, μύλο, κελάρι για τα αγγεία και σπανίως έναν ξεχωριστό όροφο.

1 σχόλιο:

Ναπoλέων είπε...

Ωραία κι αυτή σου η "ανάρτηση"[*].

Κάτι σαν αρχιτέκτονας (ή μήπως αρχαιολόγος;) μού φέρνεις;
Ναί;;;

Όμως εκεί στα περί Αλκιβιάδη, διόρθωσε το "δημοσιεύθηκαν' σε δημεύτηκαν.

α-α-ε
Ν.